Thằng nào chọi ?

– Thằng nào chọi ? Thằng nào chọi ?”

Đó là tiếng quát hỏi của Phan Quang Nghiệp ở trại Z-30C Hàm Tân vào năm 1981 , thời điểm các tù cải tạo ngoài bắc đuợc chuyển vào nam . Hồi đó sau khi đuợc biên chế, tui ở chung đội với một số anh em khóa I như Phan Quang Nghiệp , Nguyễn Chính-Minh , Ngô Kiếm Anh…

Trong đội còn có một số anh em khóa khác như Nguyễn Văn Sơn khóa 3 , Trần Quốc Oai khóa 6 . Đội Truởng đội tù nầy không ai khác mà chính là anh Bùi Trọng Nghĩa . Hồi còn thụ huấn khóa I HVCSQG thì anh Bùi Trọng Nghĩa là Cán Bộ Đại Đội Truởng Đại Đội 101 , vào tù anh Bùi Trọng Nghĩa cũng lại làm Đội Truởng đội tù của tụi nầy .

Tui còn nhớ có một ngày, trong giờ giải lao , một anh bạn nào đó bắt được một con cắc ké. Anh ta vừa cầm con cắc-ké vừa nói :

-“Truớc đây mà mầy vô tay tao là kể như tới số rồi , bây giờ thì khác rồi , tao cho mầy đuợc tự-do.”

Vừa nói anh ta vừa định thả con vật xuống đất , bổng có tiếng của một anh bạn khác kêu giật lên :

-“Ê khoan khoan đừng thả , đừng thả . Để tui cho nó say thuốc lào coi chơi .”

Mọi nguời đều thấy hào-hứng với trò chơi nầy nên háo hức chờ xem . Thế là anh ta vo một bi nhỏ thuốc lào nhét vào miệng con cắc-ké cho nó nuốt . Nhung con cắc-ké không chịu nuốt mà lại nằm đơ ra như chết . Có nguời nói :

-“Ý nó chết rồi kìa , cặp mắt đờ ra rồi”

Một anh bạn khác nói chen vào :

-“Coi chừng nó giả bộ chết đó . Hổng biết con nầy thì sao chớ con rắn mối là giả chết hây lắm . Mình tuởng nó chết , mới vừa nới lỏng tay là nó vuột chạy mất liền .”

Nhưng con cắc-ké quả đã chết thiệt . Mọi nguời bị cụt hứng vì không xem đuợc màn cắc-ké say thuốc lào . Một anh bạn nói :

-“Khó tin quá ha . Chỉ để cục thuốc lào vô miệng thôi mà nó có thể chết đuợc .”

Một anh bạn khác góp ý :

-“Cũng có thể lắm chớ , giống nhu các điệp-viên chuyên-nghiệp với chất độc cyanure dấu trong răng vậy , chỉ cần cho chạm vào luỡi là xong ngay .”

Có ai đó nói :

-“Con cắc-ké bị chết tội-nghiệp quá ha .”

Một anh khác liền kê :

-“Xí ! Nó chết như vậy có khi còn khỏe hơn là sống mà làm tù binh trong tay tụi bây , bị hành-hạ dã-man . Tù hành tù , tù nguời hành tù thú .”

Lúc đó củng vừa hết giờ giải-lao , mọi nguời lục-tục trở ra bãi , vừa đi vừa nghiền-ngẫm câu triết-lý đó .

Trong khi cuốc đất thì Phan Quang Nghiệp là tên cuốc nhanh và khỏe hơn hết . Hắn dẫn truớc mọi nguời một khoảng dài . Mấy anh em phía sau bèn nghĩ cách phá hắn chơi . Có nguời lấy cục đất chọi trúng cái nón lá của hắn nghe cái bộp . Hắn quay lại nhìn nhưng đâu biết ai chọi nên lẳng lặng cuốc tiếp . Mọi người cùng cuời khúc-khích sau lưng hắn và thấy hào-hứng với trò chơi mới nầy . Thế là thỉnh-thoảng lại bộp một cái trúng  nón lá . Sau mấy lần quay lại không tìm đuợc thủ phạm mà chỉ rước lấy mấy trận cuời chế nhạo, Nghiệp bắt đầu đổ quạo :

-“Ê ! Đừng có chọi nữa nghe .”

Mặc hắn nói gì thì nói , mọi nguời vẫn thích-thú phá tiếp . Đang cuốc hắn bổng quay phắt lại nhìn . À , thì ra hắn muốn bất ngờ bắt quả tang kẻ ném đất dấu tay . Cũng may không ai bị bắt gặp . Mọi nguời càng cẩn-thận hơn khi ra tay . Nảy giờ tui chưa có chọi hắn lần nào nên cũng luợm một cục đất để tham-gia trò chơi với mọi nguời . Hổng dè khi tui vừa chọi trúng cái nón lá của hắn thì lập-tức Phan Quang Nghiệp xách cuốc quay phắt lại vừa chạy vừa quát :

-“Thằng nào chọi ? Thằng nào chọi ?”

Hắn chạy rảo vòng quanh nhìn từng nguời tìm thủ-phạm . Nhìn vẻ mặt giận dữ của hắn với cái cuốc lăm lăm trong tay mọi nguời đều hoảng vía im thinh-thích , không ai dám hó hé . Đang lúc nổi khùng , sẳn cuốc trong tay hắn mà phang cho một cuốc là từ chết tới bị thương , nên ai nấy lấm lét đứng yên . Tui biết nếu mình bỏ chạy tức là lạy ông tui ở bụi nầy , thế nào hắn cũng rượt theo nên đành liều mạng đứng yên như mọi nguời , mặc cho hắn bắt mạch , chừng nào hắn tiến thẳng lại thì mới chạy . Cũng may là hắn chạy luớt một vòng mà không phát-hiện ra ai . Hắn lại tiếp tục trở về chỗ cuốc tiếp . Mọi nguời sau lưng hắn lè luỡi nhìn nhau ngầm bảo tai qua nạn khỏ .

Từ đó bầu không-khí chùng hẳn xuốn , không còn ai dám cuời nói gì nữa . Một lúc sau nguời ta mới tụm lại nói nhỏ sau lưng hắn :

-“Sao bửa nay hắn nổi khùng dễ sợ vậy ?”

-“Chắc hắn có chuyện buồn gia-đình .”

-“Hổng phải đâu , mấy bửa nay hắn bị gọi lên làm việc liên-tục nên đầu óc căng thẳng .”

-“Thôi đừng chọc hắn nữa .”

Buổi tối sau khi ăn cơm xong mọi nguời còn được chút ít thời gian tạm gọi là thoải-mái trong ngày truớc khi ngủ . Có nhóm thì đánh cờ tuớng , nhóm khác lại tán dóc , nhóm thì ca nhạc vàng… Còn nhớ anh Bùi Trọng Nghĩa thích hát bài “Đây gói hành-trang , xếp lại cho tròn để anh đi nhé”. Phần tui thì tối nào cũng ôm cây guitar tập móc classic . Tui đang tứng từng tưng thì Nghiệp tới ngồi nghe và nói :

-“Ê Nghĩa , nghe mầy đờn làm tao nhớ quá mậy .”

Trong bụng tui nghe khoái khoái vì tiếng đờn của mình có đứa chịu nghe . Thấy tui làm thinh , Nghiệp nói tiếp :

-“Mầy biết tao nhớ gì hôn ?”

Tui nghĩ chắc bài “For Elise” làm hắn nhớ tới kỷ-niệm với em nào đó nên trả lời :

-“Chắc nhớ bồ cũ chớ gì .”

-“Hổng phải…. tao nhớ nghề bật bông ở quê tao .”

À té ra là hắn muốn chọc quê tui chớ hổng phải khen . Tui chỉ cuời cuời làm thinh . Hắn vẫn không chịu tha :

-“Mầy biết nghề bật bông là sao hôn ?”

Rồi chẳng cần đợi tui trả lời , hắn nói tiếp luôn :

-“Là nguời ta lấy sợi dây giống như cây cung vậy đó , bật vô bông vải cho nó bung ra . Cứ bịch bịch bịch bịch hoài suốt ngày thôi .”

Nói xong hắn cuời ha hả . Mấy nguời bạn tù xung quanh đuợc dịp cười rộ theo . Tui cũng chỉ còn nước cười hùa theo luôn , nhưng trong bụng nói thầm :

-“Hồi trưa tao chọi mầy một cục đất , bây giờ mầy chơi lại tao , vậy là một huề .”

Lê Hữu Nghĩa

Đọc thêm … Truyện Ngắn Lê-hữu-Nghĩa