Nguy cơ động đất lớn chực chờ Tiểu bang California.

Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Science hôm 17-10, đường đứt gãy Garlock dài 257 km ở Tiểu  bang California – Mỹ, đã bắt đầu chuyển động.

 

Đây là lần đầu tiên giới Khoa học chứng kiến sự chuyển động của đường đứt gãy có khả năng tạo ra một trận động đất cấp độ 8 kể từ khi họ bắt đầu theo dõi nó.

 

‘Thật đáng kinh ngạc. Chúng tôi chưa bao giờ thấy đường đứt gãy Garlock chuyển động rồi đột nhiên, nó thay đổi hành vi. Chúng tôi không biết điều này có ý nghĩa gì ?’ – 

Chuyên gia địa vật lý Zachary Ross của Viện Công nghệ California (Mỹ), người đứng đầu công trình nghiên cứu, chia sẻ. Cũng theo ông Ross, đường đứt gãy Garlock ‘thức giấc’ vì trận động đất mạnh cấp độ 7,1 ở TP Ridgecrest hồi tháng 7, và những dư chấn của nó đã làm mất ổn định địa hình gần đó.

 

Vết đứt gãy chuyển dạng lục địa San Andreas, cắt qua California. Ảnh: IKLUFT/WIKIMEDIA

 

Theo báo Los Angeles Times, sự kiện bất thường trên đã bác bỏ quan niệm sai lầm phổ biến ở California rằng ở một khía cạnh nào đó, những trận động đất như ở Ridgecrest có thể là một tín hiệu tốt bởi chúng khiến động đất ít xảy ra hơn trong tương lai. 

 

Thực tế, động đất có xu hướng xảy ra thường xuyên hơn sau các trận động đất. Thông thường, những trận động đất xảy ra sau có quy mô nhỏ hơn, nhưng thỉnh thoảng, cũng có một số trường hợp ngoại lệ.

Ảnh chụp tại một bãi đậu xe ở Tiểu bang California – Mỹ, theo sau những trận động đất ở TP Ridgecrest hồi tháng 7 Ảnh: Los Angeles Times

Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) hồi tháng 9 khẳng định những trận động đất như ở Ridgecrest nhiều khả năng không gây ra một trận động đất lớn hơn.

Dù vậy, USGS cảnh báo chúng làm gia tăng rủi ro về những trận động đất cấp độ 7,5 hoặc hơn, tại các đường đứt gãy ở Garlock, thung lũng Owens, thung lũng Blackwater và Panamint trong năm tới.

Giờ đây, sự kiện bất thường nêu trên đang được theo dõi kỹ càng, đặc biệt là khi đường đứt gãy Garlock là một đường đứt gãy lớn, quan trọng đối với Nam California. Chưa kể, trong lịch sử hiện đại, California từng chứng kiến một số trận động đất kinh hoàng.

 

Hình ảnh minh họa lấy trong phim ‘San Andreas’ (2015) nói về thảm họa dộng đất kinh hoàng.

Nguy cơ trên khiến Thống đốc Tiểu bang California Gavin Newsom hôm 17-10 thông báo đưa vào sử dụng hệ thống cảnh báo sớm động đất toàn Tiểu bang. 

 

Theo trang Engadget, dựa trên báo cáo từ những cảm biến được đặt trên mặt đất ở khắp Tiểu bang, hệ thống này có thể phát hiện chấn động và gửi cảnh báo đến điện thoại di động sử dụng hệ thống Cảnh báo khẩn cấp không dây (WEA),  hoặc ứng dụng MyShake.

 

  Theo Trường Đại Học California – Berkeley, kết quả thử nghiệm cho thấy cảnh báo có thể đến tay người dùng MyShake và WEA lần lượt trong khoảng 3,7 giây và 13 giây.

Động đất ở California 4-5/7/2019 gây ra nhiều vụ rò rỉ khí gas, gây nên các vụ hỏa hoạn lớn. Ảnh: CNN.

 

Khi các trận động đất liên tiếp xảy ra tại California, các Chuyên gia địa chấn đặt rất nhiều câu hỏi cho hoạt động địa chất tại khu vực địa lý nhạy cảm này. National Geographic sẽ đưa ra dẫn chứng:

01. Hai trận động đất ở California bất tuân quy luật thông thường:

Các trận động đất (địa chấn) liên tiếp xảy ra tại California được gọi là ‘động đất trượt’, xảy ra khi 2 mảng kiến tạo di chuyển theo chiều ngang, cạnh nhau và nghiền nát nhau (xem ảnh động).

Trong phần lớn các trường hợp xảy ra động đất liên hoàn, các trận động đất cường độ mạnh thường tuân theo quy tắc: Có một trận động đất lớn xảy ra tước tiên, sau đó kéo theo một loạt các trận nhỏ khác về sau. Nguyên nhân là do sự chuyển động của một trận động đất lớn gây áp lực gia tăng cho các khu vực lân cận, và động đất là cách Trái Đất giải thoát áp lực.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, cụ thể là 2 trận động đất lớn được đánh giá là mạnh nhất trong vòng 2 thập kỷ trong lịch sử Tiểu bang California thì, một trận động đất cường độ 6,4 (ngày 4/7) chỉ là ‘tiền thân’ cho một trận động đất cường độ mạnh hơn nhiều về sau (trận động đất mạnh 7,1 độ ngày 5/7).

Đối với các nhà Khoa học, mỗi một sự khác biệt trong cường độ của một trận động đất rất được chú ý, bởi với mỗi số tăng cường độ, năng lượng địa chấn được giải phóng mạnh gấp 32 lần. Theo nguyên tắc này, trận động đất cường độ 7,1  phóng ra năng lượng mạnh gấp 11 lần trận động đất cường độ 6,4 vừa qua tại bờ Tây nước Mỹ.

Một đặc điểm khiến giới địa chấn học lo ngại là, trận động đất cường độ 7,1 tạo ra vết nứt gãy theo cả 2 hướng Tây bắc-Đông nam của trận động đất 6,4 độ trước đó, và thậm chí gây nứt lòng đất kéo dài hơn.

Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) dự bảo, chỉ trong tuần tới, California sẽ phải hứng chịu khoảng 240 đến 410 trận động đất cường độ 3 trở lên.

California sẽ phải hứng chịu nhiều trận động đất nhỏ trong tuần tới. Ảnh: Robyn Beck/Getty.

Đối với các trận động đất lớn cường độ từ 6,0 trở lên, xác suất ngày càng nhỏ, tuy nhiên, chúng cũng khiến các nhà Khoa học lo lắng. Cụ thể, USGS ước tính, có 27% xuất hiện 1 trận động đất cường độ 6 – và 3% xảy ra một trận động đất cường độ 7 trong tuần tới tại California.

– Cường độ 10: Cực độ
Trận động đất này sẽ phá hủy các tòa nhà có cấu trúc bằng gỗ cực tốt. Phá hủy hoàn toàn các nền móng và công trình bê-tông cốt thép, khiến đường ray bị bẻ cong.

Trang Ly ( National Geographic, CNN, Los Angeles Times).